Dokumentaciono-informacioni centar “Veritas” povodom 22 godine od hrvatske akcije “Oluja” ocjenjuje da je srpska zajednica u Hrvatskoj postala još minornija, obespravljenija i napadanija, a da na sve to međunarodna zajednica ćuti.
“Međunarodna zajednica, uključujući NATO i EU, čija je Hrvatska u međuvremenu postala članica, ćuti kao što je ćutala i prije 22 godine”, navodi se u saopštenju, u kojem se podsjeća da je u “Oluji” protjerano 220.000 Srba, a oko 2.000 ubijeno.
“Veritas” ističe da Hrvatska bez valjanog razloga izbjegava ekshumacije i poznatih mjesta ukopa sa oko 165 posmrtnih ostataka, pokopanih uglavnom pod oznakom “nepoznat”, što je jedinstven slučaj na području bivše Јugoslavije.
Bez pravog razloga Hrvatska oteže i sa identifikacijama 379 ekshumiranih posmrtnih ostataka, dodaje se u saopštenju.
“Najveći paradoks ove agresije, kao i onih koje su joj prethodile, jeste u činjenici što je agresor bila članica UN, a Krajina zona pod zaštitom iste organizacije i što su neke druge članice te organizacije odobrile i učestvovale u agresiji”, ističe se u saopštenju.
Iako je bilo očigledno da je hrvatska vlast preduzela ovu agresiju zbog pripajanja teritorije bez srpske većine, koja je na njoj živjela, Savjet bezbjednosti UN, osim “snažne osude hrvatske vojne ofanzive velikih razmjera” nije donio, ni ovog puta, bilo kakve kaznene mjere protiv agresora.
Iz Dokumentaciono-informacionog centra “Veritas” podsjećaju da su 4. avgusta 1995. godine oružane snage Hrvatske, uz odobrenje i podršku NATO, u sadejstvu sa snagama Hrvatskog vijeća odbrane /HVO/ i Armije BiH /ABiH/, izvršile agresiju na sjevernu Dalmaciju, Liku, Kordun i Baniju, odnosno na Srpsku autonomnu oblast Krajina, u sastavu tadašnje Republike Srpske Krajine /RSK/.
Agresija je izvršena uprkos činjenicama da je ta oblast bila pod zaštitom UN, pod nazivom sektori “Јug” i “Sjever”, i da su predstavnici RSK dan prije u Ženevi i Beogradu prihvatili prijedlog međunarodne zajednice o mirnom rješenju sukoba.
Protiv krajiških Srba /oko 230.000 žitelja sa oko 30.000 vojnika/ angažovano je oko 200.000 vojnika, od kojih su direktno u operaciji učestvovalo 138.500 pripadnika HV-a, MUP-a i HVO-a i učešće pripadnika Armije BiH i NATO, omjer snaga je bio najmanje “sedam na prema jedan” u korist agresora.
Za nekoliko dana neravnopravne borbe slomljen je otpor Srpske vojske Krajine /SVK/, a oko 220.000 krjaiških Srba kreće u do tada najveću srpsku “seobu” prema Republici Srpskoj i Srbiji.
“Veritas” napominje da je hrvatski agresor, i kada je prestao svaki otpor, ubijao ljude, koji nisu htjeli ili mogli sa svojih ognjišta, ali i one u izbjegličkim kolonama, i do Une i preko Une, duboko u teritoriji Republike Srpske.
Na evidenciji “Veritasa” nalaze se imena 1.859 poginulih i nestalih Srba iz ove akcije i poslije nje. Među njima su 1.209 ili 65 odsto civili, od kojih su oko tri četvrtine bili stariji od 60 godina.
Među žrtvama se nalazi 546 ili 29 odsto žena, od kojih su oko četiri petine bile starije od 60 godina, što predstavlja jedan od “crnih” rekorda građanskog rata devedesetih godina prošlog vijeka na prostorima bivše Јugoslavije.
Od ukupnog broja žrtava do sada je rasvijetljena sudbina 1.064 lica, dok se na evidenciji nestalih vodi još 795 lica, od čega 588 civila, među kojima je 297 žena.
Oko 1.500 pripadnika SVK preživjelo je zarobljavanje. Mnogi su suđeni i osuđeni na dugogodišnje kazne zatvora, zbog krivičnih djela ratnog zločina. Oko 3.200 starih i nemoćnih, koji nisu htjeli ili nisu mogli napustiti ognjišta, na silu su internirani u logore za civile.
Krajina je opustošena, opljačkana pa porušena i zapaljena. Nisu bili pošteđeni ni crkveni, kulturni, istorijski srpski, kao ni antifašistički spomenici.
“Ova agresija, pod kodnim nazivom `Oluja`, sprovođena je kao i one koje su joj prethodile – `Miljevački plato`, `Maslenica`, `Medački džep` i `Bljesak`, po taktici `spržene zemlje`, što je polovinom novembra 1995. godine doseglo razmjere potpunog zatiranja srpske zajednice u Krajini”, navode u “Veritasu”.
“Oluja” je jedini događaj u kojima su Srbi iz Hrvatske žrtve, za koji je vođen proces u Haškom tribunalu. Taj sud je prvo osudio, a potom oslobodio hrvatske oficire Antu Gotovinu i Mladena Markača.
Pred hrvatskim pravosuđem, od nekoliko do sada procesuiranih pripadnika hrvatskih oružanih snaga za ratne zločine nad Srbima iz vremena “Oluje”, pravosnažno je osuđena samo jedna osoba /slučaj “Prukljan i Mandići”/.
Iako su Danci prije dvije godine snimili dokumentarni film o masakru hendikepiranih osoba u Dvoru na Uni, koji dokazuje da su pripadnici HVO-a ubice, dugogodišnja istraga o ovom zločinu je i dalje bez pomaka.
Pred sudom u Čikagu po tužbi krajiških Srba protiv konsultantske američke firme MPRI donesena je odluka da je tužena strana dužna uplatiti donaciju od 1,4 miliona američkih dolara u vidu humanitarne pomoći izbjeglicama iz RSK, od čega je 850.000 dolara namijenjeno za studentske stipendije, pravnu zaštitu Krajišnika i obilježavanje njihove tragedije.
“Vrednije od dobijenog novca je saznanje da je preko ovog postupka barem dio svjetske javnosti upoznat s tragedijom Srba iz bivše RSK, kojoj su uveliko kumovale i američke organizacije poput MPRI”, ističe “Veritas”.
Pred Evropskim sudom za ljudska prava u sedam slučajeva Hrvatska je unilateralnom deklaracijom priznala krivicu i pristala da porodicama ubijenih Srba isplati nematerijalnu štetu i parnične troškove.
Međunarodni sud pravde u Hagu je obrazloženjem svoje presude iz februara 2015. godine operaciju “Oluja” kvalifikovao kao akciju etničkog čišćenja, koje nije doseglo nivo genocida, navodeći da su Hrvati htjeli srpsku teritoriju bez Srba očekujući da oni sami odu, a ne da ih “unište u cijelosti ili djelimično”.
“Međunarodni sud je ovom presudom, krajiškim Srbima dao solidnu osnovu da pravnim putem nastave tražiti ostvarenje ostalih /sporednih/ zahtjeva iz njihove kontratužbe”, ocijenio je “Veritas”, javljaju agencije.
