Zoonoze su infekcije i oboljenja životinja čiji se uzročnici u prirodnim uslovima mogu prenijeti na čoveka. Genetska karta čovjeka je takva da većini zaraznih bolesti ne dozvoljava da prelaze sa životinja na ljude, ali manji broj ipak može. Da li je među 800 bolesti čovjeka koje su porijeklom od životinja i kovid i kako da se zaštitimo od sopstvenih ljubimaca objašnjava profesor doktor Dejan Krnjaić sa Fakulteta veterinarske medicine.
Tokom posljednjih mjeseci, dosta se spekuliše da i životinje boluju od kovida 19, ali i tome da li mogu da prenesu taj virus na čovjeka. To, prije svega, muči vlasnike kućnih ljubimaca, ali i domaćih životinja.
Profesor doktor Dejan Krnjaić sa Fakulteta veterinarske medicine u Beogradu naglašava da životinje mogu da budu zaražene i da postoji nekoliko dokumentovanih slučajeva u svijetu kada su kućni ljubimci, psi i mačke, bili zaraženi.
“Bila je malo veća infekcija u zoološkom vrtu u Njujorku gde su tigrovi i lavovi oboleli, međutim, svi su se vrlo brzo oporavili”, naveo je Krnjaić dodajući da postoji samo jedan dokazan slučaj prenošenja sa domaćih i divljih životinja na čovjeka na farmi vizona.
Vakcina protiv koronavirusa za životinje
U Rusiji se radi na razvoju vakcine protiv koronavirusa za životinje.
“Koronavirusi su velika grupa srodnih virusa i sve vrste životinja imaju određene infekcije – jednu ili dve bolesti. Tako se kod živine javlja infektivni bronhitis, kod svinja gastroenteritis, postoje korona-infekcije i pasa i mačaka. Svi ovi virusi su neki daleki rođaci koji su pre oko 10.000 godina počeli da se razdvajaju”, objašnjava Krnjaić.
Prema njegovim riječima, koronavirusi su specifično vezani za određenu vrstu i kod onih virusa koji postoje dugo i ne mogu inficirati ljude, bilo je dovoljno vremena da se naprave vakcine i one postoje.
“Vakcine se ne mogu tako brzo napraviti, a pored toga postoji dug proces potvrđivanja njihove efikasnosti i bezbednosti po pacijenta. Registracija vakcina traje malo duže. Postoje tri faze minimalnog kliničkog ispitivanja, predklinička ispitivanja”, navodi dr Krnjaić i dodaje da naučna javnost vjeruje da će do kraja sljedeće godine vakcina protiv koronavirusa biti prisutna.
Bolesti koje ljubimci i domaće životinje prenose na čovjeka
Na čovjeka se sa životinja najčešće prenose salmoneloza, stafilokoke, bjesnilo, veliki broj parazita, ali te bolesti nisu ni previše česte niti opasne.
“Kod ljudi imate 1.400 infektivnih oboljenja, a 62 odsto, odnosno preko 800 su poreklom od životinja. Neka su se vremenom prilagodila na ljude”, naglasio je Krnjaić.
Jedan od najvećih prenosilaca salmoneloze na čovjeka je vodena kornjača.
“Još početkom sedamdesetih godina američki FDA, njihova ključna institucija koja se bavi procenom rizika kada su hrana i lekovi u pitanju, doneo propis da male kornjače veće od 10 santimetara moraju da budu testirane na salmonelu”, kaže profesor Krnjaić.
Rezervoari salmonele mogu da budu gmizavci koji su popularni i kod nas tako da prenosioci osim kornjača mogu biti i gušteri i zmije jer su češće nego toplokrvne životinje nosioci ove bakterije.
Higijena ljubimaca i prostora u kojem borave najvažnija
Ptičji kavezi, takođe, mogu da predstavljaju leglo zaraze jer u fecesu mogu da budu prisutni salmonela, kriptokokus.
“Vlasnici moraju da čiste i vrše dezinfekciju kaveza i kada to rade da imaju rukavice da bi se zaštitili. To je deo standardne procedure kojom se održava zdravlje ljubimca i porodice”, naglasio je Krnjaić.
Mnogo je korisnih aspekata držanja kućnog ljubimca: “Smirenost, veća sigurnost, niste usamljeni. Dokazano je da regulišu visok pritisak, dijabetes, holesterol, trigliceride. Povratna sprega između ljubimca i vlasnika, uključujući i veći broj šetnji i izlazaka iz kuće, veoma je dobra”.
Čim se primijeti da je kućni ljubimac bolestan, poručuje dr Krnjaić, mora se otići kod veterinara. Takođe, redovno čistiti ljubimce od parazita da se ne bi desilo da ehinokokus ili toksokara pređu na čovjeka.
(RTS)
