I pored niskih kamata na štednju, ukupni depoziti u Bosni i Hercegovini u avgustu ove godine iznosili su 23,18 milijardi KM, što je za devet odsto više nego u istom mjesecu prošle godine i 6,5 odsto više u odnosu na decembar 2018. godine.
Prema podacima Centralne banke BiH, od ukupnih depozita 12,8 milijardi KM ili 55 odsto čini štednja stanovništva, dok se 54,9 odsto ukupnih depozita na računima nalazi u domaćoj valuti.
Ekonomisti u BiH objašnjavaju da je rast depozita, posebno štednja građana, dobar, te da pokazuje bolje trendove kada je u pitanju bankarski sektor i njegovo poslovanje, ali s druge strane, i loš pokazatelj, jer govori o manjku investicija i nerazvijenom finansijskom tržištu kapitala.
“Štednja je druga kovanica investicije. Stanovništvo štedi zarad budućih investicija. Ako nema investicionih prilika, biće veća štednja, i obrnuto. Porast depozita i s druge strane porast zaduženosti pokazuje da je dio stanovništva novčano suficitaran, ali da nema priliku da blagovremeno investira svoja sredstva”, rekao je Admir Čavalić, ekonomski analitičar.
Kada je riječ o kreditima, oni su u BiH tek nešto malo veći od 20 milijardi KM, a u odnosu na isti mjesec (avgust) prošle godine, veći su za 4,9 odsto, dok se omjer pohranjenih depozita i datih kredita povećava u korist depozita i iznosi 114,6 odsto.
“Rast depozita je normalna situacija ako uzmemo u obzir da je bankarski sektor bio u nekoj vrsti šoka dvijehiljaditih godina kada je imao ogroman rast kredita, koje nije mogla isfinansirati domaća štednja. Tek sada nakon nekih 20 godina dolazimo u poziciju da je najveći dio štednje domaća štednja i da se ona investira u domaću privredu i potrošačke kredite”, rekao je Marko Đogo, profesor na Ekonomskom fakultetu u Istočnom Sarajevu, ističući da sada bankarski sektor poprima zdrave i normalne načine poslovanja.
Inače, za bankarski sektor rast depozita sa poslovnog aspekta je dobar s obzirom na to da su male šanse da građani povuku ta sredstva, ali istovremeno u određenu ruku i predstavlja problem, jer rast depozita znači rast troškova za kamate, a nemate ih gdje plasirati.
Ipak, i ovo je dosta bolja situacija nego kada ne postoje izvori finansiranja i kada banke moraju potezati za drugim izvorima koji su daleko skuplji.
“Bilo bi bolje da ima i više depozita stanovništva, jer bi s druge strane privreda dobila veće kredite”, rekao je Đogo.
Rast depozita pojedine banke natjerao je da uvode “kaznene” kamate na velike štedne uloge korporativnih klijenata, a u Evropi, tačnije velikim ekonomijama, kao što je Njemačka, postoje čak i negativne kamatne stope na štednju.
Posljedice velikog rasta depozita na kraju bi mogli osjetiti i sami građani i to rastom troškova od naknada i provizija, s obzirom na to da se na određeni način mora nadoknaditi pad prihoda od kamata.
