U Srpskoj svaki deseti radnik preživljava od minimalne plate i manje od toga, čime jedva mogu da se prehrane. Podaci Poreske uprave RS pokazuju da je u Srpskoj u decembru lane bilo 252.817 zaposlenih, od čega je na platu manju od 370 prijavljeno 26.470 njih.
U tom periodu 13.160 je radilo za minimalac, koji je u RS od početka ove godine povećan na 395 KM.
To praktično znači da oni koji rade za najnižu platu od januara na raspolaganju imaju 15 KM više, za koje mogu da pazare četiri kilograma brašna, po dva kilograma makarona i riže, kilogram šećera, dva litra mlijeka, litar ulja i deset komada jaja.
S druge strane, 13.310 mjesečno dirinči za manje od minimalca, a svi zajedno su, s obzirom na troškove života, pravi umjetnici u preživljavanju.
U neznatno boljoj poziciji su oni koji rade za platu u rasponu od minimalca do 610 KM, a kojih je u RS ima 99.360.
I za njih je, kao i za radnike koji rade za minimalac ili manje od toga, prosječna plata od 828 KM u domenu naučne fantastike, dok ni u najmanjoj meri ne mogu da prate sindikalnu potrošačku korpu koja za četvoročlanu porodicu košta 1.860 KM.
Pod pretpostavkom da dva člana porodice rade za minimalac, njihova mjesečna primanja taman mogu da podmire trošak prehrane od 690 KM, a do sljedeće plate ostane im tek 100 KM.
Mirjana K. iz Banjaluke, koja radi kao trgovac, kaže da muž i ona mjesečno ukupno zarade oko 750 KM.
– Muž bez prijave radi kao stražar za 350 KM. Naša primanja su taman tolika, da nekako možemo da preživimo. Čim primimo platu, platimo režije i kupimo one nejosnovnije namirnice. Svakog mjeseca nešto para moramo da ostavimo za dijete koje ide u osnovnu školu. Ostalo kupujemo kad i koliko možemo, kao i veliki broj radnika u RS. Sreća što nismo podstanari i što nam je plata redovna – kaže naša sagovornica.
U Savezu sindikata RS naglašavaju da je činjenica da radnici u realnom sektoru izuzetno teško žive.
– Na osnovu isplaćenih zarada, prosjek u prerađivačkoj industriji, trgovini, ugostiteljstvu i poljoprivredi je nekih 510 KM.
Jedna porodica ovim parama ne može pošteno ni da se najede. Mogu da plate struju i vodu, i da kupe najosnovnije namirnice. Da bi kako-tako dogurali do sljedeće plate, odriču se mnogo čega, pa čak i hrane koje je samo malo skuplja, jer je to za njih luksuz. Mnogi nemaju izbora nego da se zadužuju, pa dospevaju u novi problem, jer malo zarađuju da bi mogli da vrate dugove – ističe predsjednik Sindikata metalske industrije i rudarstva RS, Tane Peulić.
Naglašava da su u još goroj poziciji radnici koji rade u preduzećima u kojima kasni plata. Prema analizi pomenutog sindikata, oko 25,5 odsto radnika koji su članovi sindikata mjesecima, čak i po godinu dana ne primaju platu i ne uplaćuju im se doprinosi.
Za razliku od radnika koji jedva krpe kraj s krajem, 63.740 zaposlenih u RS radi za platu veću od 1.000 KM.
Pala potrošnja
Za samo četiri godine, prosječna mesečna potrošnja u Srpskoj pala je za 107 KM. Rezultati Ankete o potrošnji domaćinstava u RS pokazali su da su izdaci po domaćinstvu 2011. iznosili 1.364, a u 2015. godini 1.257 KM.
Pad životnog standard posebno se odrazio na trošak prehrane, koji je u pomenutom periodu sletio za više od 15 odsto. Jedno domaćinstvo u RS u 2011. za hranu je u prosjeku mjesečno trošilo 469, a tokom 2015. godine 397 KM. U pomenutom periodu, potrošnja mesa pala je za 27 KM, mlijeka, sira i jaja za 11, voća i povrća za 13 KM.
